Khác với truyện dài hay tiểu thuyết, trong truyện ngắn, từng từ đều có giá trị, bạn không có nhiều đất để dông dài. Xác định vai trò của nhân vật ngay từ đầu giúp bạn tránh những đoạn không cần thiết và tập trung vào những gì quan trọng nhất. Nhân vật bạn tạo ra phải phục vụ một mục đích rõ ràng trong mạch truyện.
Hãy tự hỏi:
- Nhân vật này có chức năng gì trong cốt truyện?
- Họ thúc đẩy câu chuyện hay đóng vai trò phản chiếu nhân vật chính?
- Thông điệp hoặc cảm xúc nào bạn muốn độc giả nhận được từ nhân vật này?
Mở đầu bằng ấn tượng mạnh
Ấn tượng đầu tiên trong truyện ngắn vô cùng quan trọng. Hãy giới thiệu nhân vật bằng cách làm nổi bật điều gì đó đáng chú ý về họ. Sử dụng hành động, đối thoại hoặc một mô tả đặc sắc để bộc lộ tính cách và bối cảnh nhanh chóng.
Ví dụ: Thay vì miêu tả chi tiết ngoại hình, hãy cho nhân vật hành động:
Anh ta châm điếu thuốc bằng những ngón tay run rẩy, còi báo động không kích vang vọng khắp thành phố.
Câu văn này lập tức cho thấy sự sợ hãi của nhân vật trong tình huống nguy hiểm mà không cần giải thích dài dòng.
Tập trung vào một hoặc hai nét tính cách đặc trưng
Với dung lượng hạn chế, bạn không đủ thời gian để kể quá nhiều hoặc đầy đủ combo bối cảnh, ngoại hình, tính cách, quá khứ, khao khát, mâu thuẫn, mục tiêu, điểm yếu) hãy chọn một hoặc hai đặc điểm nổi bật để định hình nhân vật. Đó có thể là tính cách, thói quen hoặc nét ngoại hình đặc trưng. Khắc họa những đặc điểm này qua:
- Đối thoại
- Độc thoại nội tâm
- Những hành động lặp lại nhỏ nhặt
Ví dụ: Một nhân vật lo lắng có thể liên tục chỉnh kính hoặc cắn môi.
(Lại một lần nữa) “Show, Don’t Tell”
Thay vì kể về nhân vật, hãy để hành vi, lựa chọn và tương tác của họ tự nói lên tính cách. Những hành động trong tình huống căng thẳng sẽ bộc lộ nhiều hơn cả trang dài miêu tả.
Ví dụ: Thay vì viết Maria là người hào phóng, hãy viết:
Maria không ngần ngại đưa tấm chăn duy nhất của mình cho người đàn ông vô gia cư.
Dùng mối quan hệ để bộc lộ chiều sâu
Những cuộc trò chuyện và phản ứng của nhân vật với người khác có thể tiết lộ nhiều khía cạnh trong tính cách. Hãy sử dụng đối thoại và các chi tiết tinh tế để thể hiện nhân vật nhìn nhận thế giới và được thế giới nhìn nhận ra sao.
Ví dụ: Một vẻ ngoài châm biếm có thể tan vỡ khi đứng trước đứa em nhỏ hoặc con vật cưng yêu quý.
Làm nổi bật những khiếm khuyết
Những nhân vật hoàn hảo thường nhạt nhòa. Khiếm khuyết giúp nhân vật trở nên con người và dễ đồng cảm hơn. Ngay cả trong truyện ngắn, một điểm yếu nhỏ hay mâu thuẫn nội tâm cũng khiến nhân vật trở nên sống động.
Ví dụ: Một lính cứu hỏa dũng cảm nhưng sợ bóng tối.
Gợi mở ngoài câu chuyện
Chỉ vài dòng hoặc một hành động nhỏ có thể gợi ra cả cuộc đời phía sau nhân vật, khiến họ có chiều sâu hơn mà không cần giải thích dài dòng.
Ví dụ: Cô lần ngón tay theo vết hằn nhạt trên ngón áp út trước khi với lấy khẩu súng.
Khép lại bằng dư âm
Dù nhân vật chỉ tồn tại trong vài ngàn từ, họ vẫn nên để lại ấn tượng lâu dài. Hãy kết nối đặc điểm nổi bật hoặc hành trình cảm xúc của nhân vật với sự khép lại của câu chuyện.
Ví dụ: Nhân vật nhút nhát cuối cùng dám nhìn thẳng vào mắt ai đó lần đầu tiên.
Kết luận
Tạo nhân vật ấn tượng trong truyện ngắn là nghệ thuật của sự tinh tế và hàm ý. Tập trung vào ấn tượng ban đầu, đặc điểm nổi bật và hành động để bộc lộ bản chất nhân vật. Với những chi tiết chọn lọc và chút gợi mở về cuộc sống bên ngoài câu chuyện, nhân vật của bạn sẽ đọng lại trong tâm trí độc giả lâu sau khi truyện khép lại.
Đinh Phương Ly dịch và tổng hợp
—-
Liên hệ tư vấn xuất bản sách
Đinh Phương Ly, M.Sc.
Website: https://dinhphuongly.com/
Facebook: https://www.facebook.com/dpl.
Zalo: 0904572037